ULTRADZWIĘKI
Zastosowanie terapii ultradźwiękowej – wskazania
zastosowanie lecznicze:
• działanie przeciwbólowe
• bóle kręgosłupa odc. Th i L-S
• zespół bólowy rwy kulszowej
• zespół bolesnego barku
• zespół bolesnego łokcia
• bóle fantomowe
• zmniejszenie napięcia mięśni
• choroby zwyrodnieniowe stawów
• nerwobóle
• szczękościsk
• blizny
• owrzodzenie goleni
• podawanie leku (fonoforeza)
wpływ biologiczny:
• wzmożenie przepuszczalności błon komórkowych
• usprawnienie oddychania tkankowego
i pobudzenie przemiany materii komórek
• zmiany w strukturze koloidów tkankowych i ich uwodnienie
• zmiany w układach jonowych tkanek
• zmiana odczynu tkanek w kierunku zasadowym
Ultradźwięki po raz pierwszy raz w celach leczniczych zastosowano do leczenia rwy kulszowej, a miało to miejsce w 1938 r. Terapia ultradźwiękowa jest jedną z najlepiej przebadanych metod fizykoterapii, zarówno w zakresie zjawisk fizycznych i reakcji fizjologicznych wywoływanych działaniem ultradźwięków. Dobrze rozpoznano także skuteczność tego leczenia oraz skutki uboczne, jakie mogą się pojawić po niewłaściwym zastosowaniu terapii.
Jak działają ultradźwięki?
Działanie ultradźwięków może być miejscowe lub ogólnoustrojowe. Podczas zabiegów z wykorzystaniem ultradźwięków tkanki są rozgrzewane, co nazywa się efektem termicznym. Najsilniej przegrzewa się tkanka nerwowa, a nieco słabiej mięśniowa i tłuszczowa.
Rozgrzewanie tkanek o dużej zawartości kolagenu (ścięgna, więzadła, rozcięgna, torebki stawowe, blizny) zwiększa ich elastyczność, ale nie zmniejsza ich wytrzymałości.
Zabiegi z wykorzystaniem ultradźwięków są dobrym przygotowaniem przed rozpoczęciem ćwiczeń rozciągających. Ogrzewanie tkanek sprzyja również przyspieszeniu procesów naprawczych przy przewlekłych procesach zapalnych.
Efekty atermiczne ultradźwięków mogą być wywoływane dzięki pobudzaniu przepływu płynów wewnątrz- i zewnątrzkomórkowych.
To zjawiska fizyczne (kawitacje, strumień akustyczny i mikromasaż), które są następstwem zmieniającego się ciśnienia, powstającego jako skutek przepływu fali ultradźwiękowej. Mechanizmom tym przypisuje się działanie przeciwzapalne i przyspieszające procesy naprawcze.
Działanie ultradźwiękami prowadzi do zmiany potencjału błon komórkowych i lepszego przepływu płynów w komórkach. Dochodzi do nasilenia syntezy protein, zwiększenia wydzielania substancji aktywnych przez komórki, tworzenia naczyń krwionośnych i wzrostu ich przepuszczalności. Pobudzona zostaje także produkcja kolagenu.
Ultradźwięki: wskazania
Lecznicze działanie ultradźwiękami może być wykorzystywane do:
zwalczania bólu i stanów zapalnych
rozszerzania naczyń krwionośnych
przyspieszenia przepływu limfy w naczyniach limfatycznych
przyspieszenie wchłaniania tkankowego
podwyższenia temperatury tkanek lokalnych poddanych zabiegowi
obniżenia napięcia mięśniowego
zwiększenia rozciągliwości tkanki łącznej w bliznach, przykurczach, zwłóknieniach mięśniowych, przykurczach torebki stawowej
przyspieszenia procesu gojenia się ran (nie tylko tkanek miękkich, ale i tkanki kostnej)
powstawanie związków aktywnych biologicznie
wpływu na enzymy ustrojowe
stabilizacji układu współczulnego
uwalniania substancji histaminopodobnych aktywnych biologicznie
Ultradźwięki: technika wykonywania zabiegów
Aby przeprowadzić zabieg trzeba mieć do dyspozycji urządzenie wytwarzające ultradźwięki o częstotliwościach znajdujących zastosowanie w lecznictwie. Rodzaj techniki będzie uzależniony od sposobu prowadzenia głowicy po ciele pacjenta oraz od miejsca wykonywanego zabiegu.