Zmiany zwyrodnieniowe, osteofity
Zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa to bardzo szerokie pojęcie dotyczące patologicznych zmian w obrębie dysków, stawów, więzadeł, kręgów kręgosłupa.
Zwyrodnienie (łac. degeneratio) – skutek zaburzonej przemiany materii polegający na gromadzeniu się w komórkach lub w macierzy pozakomórkowej substancji, które normalnie w nich nie występują lub których ilość jest znacznie mniejsza. Jest to zaburzenie jakościowe prowadzące do upośledzenia czynności narządów. Zwyrodnienie zaliczane jest w patomorfologii do zmian wstecznych.
Choroba zwyrodnieniowa, osteoartroza (łac. arthrosis deformans, osteoarthrosis, osteoarthritis) – choroba będąca wynikiem zdarzeń biologicznych lub mechanicznych, które zaburzają powiązane ze sobą procesy degradacji i syntezy chrząstki stawowej, zarówno w chondrocytach, macierzy pozakomórkowej, jak i w warstwie podchrzęstnej kości. Towarzyszy jej powstanie wyrośli kostnych (osteofitów), proces zapalny w obrębie błony maziowej oraz tkanek okołostawowych. Choroba klinicznie objawia się bólem stawów i ograniczeniem ich funkcji ruchowej, natomiast radiologicznie można stwierdzić szerokie spektrum objawów. W przeszłości chorobę zwyrodnieniową postrzegano jedynie jako wynik naturalnego procesu starzenia się organizmu, w tym samego stawu oraz mechanicznego ścierania się powierzchni stawowych. Jednakże choroba zwyrodnieniowa może występować u osób młodych, natomiast niektóre osoby starsze nie wykazują żadnych objawów choroby zwyrodnieniowej stawów. O początku choroby decydują czynniki fizjologiczne oraz:
-nadmierne przeciążenie stawu
-obniżenie jakości elementów tworzących staw.
Zmiany zwyrodnieniowe w obrębie kregosłupa występują w :
-stawach międzykręgowych
przestrzeni międzykręgowej (krążka międzykręgowego)
-spondyloza (osteofity)
-więzadłowa (hiperostoza – choroba Forestiera)
Rozsiana samoistna hiperostoza szkieletu (uogólniony samoistny nadmierny rozrost kości, choroba Forestiera, ang. diffuse idiopathic skeletal hyperostosis, DISH)
– choroba o nieznanej przyczynie, znana od ponad 100 lat, lecz traktowana jako samodzielna jednostka chorobowa dopiero od 1997. Występuje u 1,6–13% populacji ogólnej, ale u 13–49% populacji chorych na cukrzycę[1], jej częstość wzrasta z wiekiem oraz współistnieniem innych czynników ryzyka, takich jak dyslipidemia, hiperurykemia. Występuje częściej u mężczyzn niż u kobiet a wiek jej wystąpienia mieści się w granicach 50 – 75 lat.
Choroba cechuje się rozrostem kości w miejscach przyczepów ścięgien, rozcięgien, torebek stawowych. Charakterystyczne są zmiany w obrębie dolnych kręgów piersiowych, w których występują rzekome, duże osteofity, przypominające swoim wyglądem dzioby papuzie i obejmujące co najmniej 4 kręgi oraz zmiany w obrębie blaszki wewnętrznej kości czołowej, gęstniejące (powodujące zagęszczenie struktury kostnej) zapalenie kości biodrowej.
Chorobę rozpoznaje się na podstawie klasycznych radiogramów układu ruchu. Następujące objawy mogą sugerować istnienie choroby:
– zwapnienia w obrębie więzadła karkowego;
– entezopatia guza kulszowego;
– zwapnienia więzadła krzyżowo-guzicznego;
– zwapnienie spojenia łonowego;
– zwapnienie w obrębie mięśnia czworogłowego uda i ścięgna podrzepkowego;
– zwapnienia ścięgna Achillesa, rozcięgna podeszwowego;
– zwapnienia ścięgna mięśnia trójgłowego;
– występowanie zwapnień podskórnych.
Choroba przebiega najczęściej bezobjawowo[2], choć może powodować ból i ograniczenie ruchomości. Leczenie specyficzne nie jest znane – zwykle stosowana jest rehabilitacja. W przypadku bólów stosuje się niesterydowe leki przeciwzapalne[3].
Diagnostyka:
-MRI
-TK
-RTG
-badania krwi
Leczenie
Leczenie zmian zwyrodnieniowych jest stosunkowo skomplikowane. W pierwszej kolejności należy ustali czy powstałe zmiany maja charakter fizjologiczny, biomechaniczny czy mieszany. W tym celu wykonuje się szereg badań: badania krwi, diagnostyka obrazowa.
W zależności od wieku pacjenta, wiadomo im dalej w las tym trudniejsze staje się odwrócenie zmian chorobotwórczych niemniej jednak w niektórych przypadkach istnieje możliwość wyleczenia dolegliwości bólowych związanych ze zmianami zwyrodnieniowymi oraz cofnięcie i przywrócenia właściwości fizjologicznych i biomechanicznych.
Zajmujemy się kompleksowym leczeniem wyżej wymienionych objawów i urazów. Leczenie wykonujemy nieoperacyjnie według opracowanego schematu leczenia bólów kręgosłupa. Często zmiana zwyrodnieniowa zaczyna się niewinnie, od niewielkich okresowych dolegliwości, to właśnie na tym etapie najlepiej zareagować i udać się do specjalisty specjalizującego się w leczeniu bólów kregosłupa , w naszej placówce jest nim Marcin Rosadziński, w celu zdiagnozowania zaczynającego się problemu i wyeliminowania zagrożenia skutkującego pogorszeniem się stanu zdrowia. W początkowej fazie urazu charakteryzującego się niewielkimi dolegliwościami leczenie jest łatwiejsze, szybsze i skuteczniejsze. W przypadku „przespania” początkowej fazy urazu i doprowadzenia stanu zdrowia do występowania silnych bólów , lub/i bólów promieniujących do kończyn, jest również możliwość leczenia zachowawczego czyli nieoperacyjnego z uzyskaniem bardzo dobrych rezultatów, w postaci bez bólowego, w pełni mobilnego funkcjonowania. Niemniej jednak leczenie w takiej fazie jest dłuższe i skomplikowane trwające od 2 do 6 tygodni. Można zauważyć, iż takie leczenie i tak jest krótsze od leczenia operacyjnego nawet tego mało inwazyjnego czyli np. Mikrodiscektomii i termokoalgulacji. Leczenie pooperacyjne czyli rehabilitacja, która jest potrzebna pacjentowi w większym lub mniejszym stopniu po operacji trwa od 2 do nawet kilkunastu tygodni. Leczenie operacyjne to zawsze interwencja chirurgiczna, która niesie ze sobą ryzyko powikłań i dlatego jest unikana przez pacjentów (i słusznie), do wyczerpania wszystkim możliwych nieoperacyjnych metod.
Po zdiagnozowaniu problemu wykonywane jest leczenie, które powinno skupić się na wyeliminowaniu przyczyny urazu oraz zabezpieczyć przed nawrotem stanu chorobowego, a nie tylko zaleczeniu objawów np. w postaci podawania leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych. Na bóle kręgosłupa nie ma jednej cudownej tabletki lub jednego super ćwiczenia, które w prosty sposób wyleczy skomplikowany uraz. Pacjent, który przyzwyczajony jest do leczenia pigółkowego ( czyli zastosowania jednej tabletki) często spodziewa się, iż istnieje jeden magiczny lek , jeden sposób na wyleczenie urazu kręgosłupa. Niestety tak samo jak wiele jest czynników wywołujących uraz, tak też leczenie jest wieloczynnikowe i opiera się na wielu zastosowanych metodach: fizjologicznych, biomechanicznych, farmakologicznych. Niemniej jednak w przypadku właściwej diagnozy i dobrze dobranemu leczeniu, możliwe jest wyleczenie zdecydowanej większości urazów.
Zapraszamy na konsultację.
Przypisy:
↑ Jolanta Parada-Turska, Maria Majdan; Układ ruchu u chorych na cukrzycęPostepy Hig Med Dosw. (online), 2005; 59: 236-244 (pdf)
↑ Diffuse idiopathic skeletal hyperostosis (DISH) Mayoclinic.com
↑ Diffuse Idiopathic Skeletal Hyperostosis Artykuł z Medicinenet.com
Bibliografia
„Choroby wewnętrzne” pod red. A. Szczeklika, str. 1770 ISBN 83-7430-069-8