1. Masaż – zabieg fizjoterapeutyczny polegający na sprężystym (nie plastycznym) odkształcaniu tkanek.
2. Masaż – jest to zespół ruchów wywierających ucisk na tkanki i polega on na wykorzystaniu przez masażystę określonych ruchów w określonym tempie i z odpowiednią siłą zgodnie z przebiegiem mięśni, tkanek, naczyń krwionośnych i limfatycznych, od ich obwodu do serca. Masaż powinien być wykonywany rytmicznie, bez rozciągania skóry nieuzbrojoną ręką.
Masaż może mieć cele lecznicze, relaksacyjne, przeciwobrzękowe lub przygotowywać mięśnie do wysiłku.
Spośród rodzajów masaży wyróżnia się m.in.:
klasyczny
abhyanga
proszkowo-olejowy udvartana
shirodhara
stopami padanghata
gorącymi stemplami jambira pinda sweda
manualny drenaż limfatyczny
sportowy
izometryczny
segmentarny
synkardialny
łącznotkankowy
hawajski lomi lomi
orientalny
balijski
shantal’a
podwodny
wirowy
natryskowy
wibracyjny
podciśnieniowy
pneumatyczny
punktowy (akupresura)
tajski nuad phaen boran
trigger point – nie związany z punktami akupresury
stawowy centryfugalny
sensoryczny
indonezyjski
tajski
ajurwedyjski (ajurweda)
lomi lomi nui
PeLoHa
ma-uri
tkanek głębokich
poprzeczny
suchy
shiatsu i clinical shiatsu
osteopatyczny
Przeciwwskazania do masażu
Najważniejszymi przeciwwskazaniami do wykonania zabiegu masażu są[2]:
gorączka i wszystkie stany ostre,
choroby skóry, przerwania jej ciągłości, pęcherze,
zapalenie żył,
niewyrównane nadciśnienie tętnicze,
menstruacja,
choroba nowotworowa,
tętniaki, skłonności do krwawień,
osteoporoza i łamliwość kości,
choroba wrzodowa z krwawieniami[1]
Historia masażu
Historia masażu wywodzi się ze starożytności, kiedy to był on uzupełnieniem obrzędów religijnych, a z czasem części oddziaływań medycyny ludowej. Zapoczątkowany w Indiach i Chinach, stanowił naturalną metodę leczniczą. Już Hipokrates, a potem Celsus i Galena wskazywali na wykorzystanie masażu w poszczególnych jednostkach chorobowych. W Starożytnej Grecji masowano sportowców przed zawodami, aby natłuścić ich ciała oliwką. Ponieważ w Średniowieczu nastąpił zastój nauk medycznych, również i masaż przestał być powszechnie stosowany.
W XVI wieku techniką masażu zajął się francuski lekarz Ambroży Paré. W wyniku badań nad fizjologią masażu oraz w oparciu o obserwację pozytywnych skutków masażu u chorych po operacjach, w swojej pracy naukowej ogłosił on masaż jako oficjalną metodę leczenia.
Tym samym problemem zajmował się w XVII wieku lekarz Friedrich Hoffman (1600-1672). Opierając się na własnych badaniach i obserwacjach opracował program stosowania masażu w licznych przypadkach chorobowych.
W XIX wieku największy wkład w rozwój masażu leczniczego włożył szwedzki lekarz Per Henrik Ling (1776-1839). Został on współautorem „szwedzkiej gimnastyki”, w zakres której wchodzi masaż leczniczy. Zasady masażu ze wskazaniami i przeciwwskazaniami do jego wykonywania określił holenderski lekarz Johan Mezger (1839-1909). Powołał on do życia prawdziwą szkołę masażu klasycznego i uważany jest za autora „masażu naukowego”.
Istotny wpływ na rozpowszechnianie masażu miała również polska myśl naukowa. Dzięki publikacjom naukowym lekarza Izydora Zabłudowskiego masaż był traktowany na równi z innymi działami wiedzy medycznej.
Wraz z rozwojem fizjologii i neurofizjologii powstawały nowe metody masażu: segmentarny, limfatyczny, łącznotkankowy i okostnowy.
W Polsce wielu wybitnych fachowców z zakresu rehabilitacji leczniczej zajmuje się propagowaniem masażu, jednak program studiów medycznych jest w dalszym ciągu bardzo ubogi w elementy rehabilitacji i masażu.