Złamania kości to bardzo poważne urazy, powodujące stałe unieruchomienie kończyn, które może potrwać nawet kilka miesięcy. Na ten czas, jak również na czas rehabilitacji przywracającej pełną sprawność, musimy pożegnać się z treningami, do których dotychczas byliśmy przyzwyczajeni. Kiedy możemy do nich powrócić? Wszystko tak naprawdę uzależnione jest od rodzaju złamania, tempa zrastania się kości oraz przebiegu rehabilitacji po złamaniu.
Złamania mogą pojawiać się w różnych miejscach (złamanie nogi, złamanie kości śródstopia, złamanie nadgarstka, złamanie ręki, złamanie obojczyka, itd.), jednak za każdym razem powrót do pełnej sprawności wymaga podjęcia stosowanych działań. Na czym polega rehabilitacja po złamaniach i jakie czynności obejmuje?
Czym jest złamanie kończyny?
Złamania kończyn to niestety dość częsta przypadłość. Do złamania może dojść na skutek podejmowania aktywności sportowej, nadmiernego obciążenia podczas treningu, upadku lub innego urazu (na przykład niefortunne złapanie piłki). Każdy rodzaj złamania jest tak samo niebezpieczny dla naszego zdrowia i wymaga interwencji ortopedycznej, bowiem w skutek złamania dochodzi do przerwania ciągłości kości, niekiedy z przemieszczeniem – odłamki kości mogą zostać przemieszczone, co wiąże się z groźnymi konsekwencjami. Objawy świadczące o złamaniu mogą różnić się od siebie w zależności od umiejscowienia urazu, a także między innymi od rodzaju kości, której ciągłość została przerwana i funkcji, jakie pełni w układzie kostnym.
Bez względu na wszystkie te czynniki złamaniu zawsze towarzyszy silny ból, który nasila się podczas ruchu lub próby dotknięcia miejsca urazu. Niekiedy dochodzi do całkowitej utraty czucia w kończynie. Jeżeli doszło do złamania z przemieszczeniem pod skórą, w miejscu urazu można zauważyć charakterystyczne zniekształcenia tworzone przez odłamki kostne. W przypadku złamań otwartych, kiedy dochodzi do przerwania ciągłości skóry, dodatkowo występuje krwawienie.
Jak wygląda rehabilitacja?
Każdy rodzaj złamanej kości wymaga rehabilitacji. W zależności od rodzaju urazu, metody rehabilitacji wymagają zastosowanie nieco innych ćwiczeń (rehabilitacja nadgarstka, rehabilitacja złamanej kości udowej, rehabilitacja ręki, rehabilitacja po złamaniu kostki, rehabilitacja po złamaniu obojczyka, rehabilitacja złamanej nogi). Sam proces rehabilitacji musi zostać poprzedzony odpowiednimi metodami leczenia. W przypadku złamań prostych zazwyczaj leczenie ogranicza się do nastawienia uszkodzonej kości i unieruchomienia całej kończyny za pomocą gipsu, szyny stabilizującej lub specjalnego aparatu. Jeśli natomiast dochodzi do bardziej skomplikowanych złamań, jak na przykład złamania otwarte, konieczny może okazać się zabieg chirurgiczny pozwalający na zespolenie odłamków kostnych, umożliwiający prawidłowy zrost złamanej kości.
Rehabilitacja po złamaniu powinna rozpocząć się jak najwcześniej. Nawet kiedy kończyna jest w gipsie lub innej opasce usztywniającej można rozpocząć zabiegi z zakresu fizykoterapii które przyspieszaj zrost kości nawet o 30%. Można zastawiać także techniką „spawanie kości” do której potrzebne jest specjalne urządzenie. Technika polega na napromieniowaniu laserem złamanych kości przed naświetlaniem przykładany jest do ciała magnes, dopiero potem odbywało się spawanie. Towarzyszył mu delikatny ból, zrost następuje 7-10 dni przy małej kości , zwykłym złamaniu.
W zależności czy zostało zastosowane zespolenie czy gips można rozpocząć ćwiczenia usprawniające. Cały proces powinien odbywać się pod okiem doświadczonego fizjoterapeuty, który poprzez ułożenie zestawu odpowiednich ćwiczeń pomoże nam wrócić do pełnej aktywności fizycznej i na nowo podjąć treningi. Pierwszym etapem rehabilitacji jest ocena stanu zdrowia pacjenta, możliwości ruchowych kończyny dotkniętej urazem oraz stopnia odczuwanego bólu podczas prób poruszania kończyną. Dzięki ocenie fizjoterapeuta może opracować właściwy dla pacjenta plan rehabilitacji, który będzie w pełni dostosowany do jego możliwości. Wszystkie wprowadzane ćwiczenia, bez względu na to, czy jest to rehabilitacja po złamaniu ręki czy nogi, polegają przede wszystkim na przywróceniu mobilności złamanej kończyny w jak największym zakresie.
Poza ćwiczeniami skupiającymi się bezpośrednio na obszarze dotkniętym urazem, stosuje się także ćwiczenia mające na celu wzmocnienie stawów i mięśni otaczających to miejsce, aby były one na nowo przygotowane do podjęcia wysiłku związanego z chodzeniem lub unoszeniem i chwytaniem. Zazwyczaj pacjent otrzymuje zestaw ćwiczeń do samodzielnego wykonywania w domu, by dzięki wzmożonemu zaangażowaniu w proces rehabilitacji jak najszybciej powrócić do pełnej formy.
